Opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości UE: odbieranie regularnego tygodniowego odpoczynku w kabinie sprzeczne z prawem Unii Europejskiej
Generalny Rzecznik Trybunału Sprawiedliwości UE w dniu 2 lutego 2017 r. wydał opinię w sprawie C-102/16 w związku z pytaniem prejudycjalnym skierowanym do Trybunału przez sąd w Belgii, którego przedmiotem jest kwestia dopuszczalności odbierania przez kierowcę regularnego tygodniowego odpoczynku w kabinie oraz możliwość nakładania kar za tego typu zachowania.

Opinia odnosi się do art. 8 ust. 6 i 8 rozporządzenia nr 561/2006, które określają w jakich wypadkach kierowcy mogą odbierać odpoczynek w kabinie. Powyższe przepisy dopuszczają spędzanie odpoczynków dziennych, oraz skróconych tygodniowych odpoczynków, milczą natomiast w kwestii regularnych tygodniowych odpoczynków. Z tego powodu powstały dwa sprzeczne stanowiska dotyczące legalności odbierania regularnych tygodniowych odpoczynków w pojeździe. Na tym gruncie powstał spór między spółką Vaditrans BVBA a Belgią i w tej sprawie zostało skierowane pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W swojej analizie, Rzecznik zwrócił uwagę na istotę rozróżnienia pojęć na regularny tygodniowy odpoczynek, a skrócony tygodniowy odpoczynek, oraz na ich stosunek do bardziej ogólnego określania tygodniowego odpoczynku, który odnosi się do obu powyższych. Według Rzecznika fakt użycia określenia odnoszącego się do skróconych tygodniowych odpoczynków, a także konsekwentne posługiwanie się powyższymi pojęciami w całym rozporządzeniu, uzasadnia przyjęcie, że omawiany przepis wyłącza możliwość odbierania regularnego tygodniowego odpoczynku w kabinie.

Dodatkowym argumentem za przyjęciem, iż regularne tygodniowe odpoczynki są wyłączone z zakresu art. 8 ust 8 rozporządzenia 561/2006 jest historia prac nad przedmiotowym rozporządzeniem i kilkukrotne zmienianie treści wspominanego przepisu, właśnie ze względu na spór co do możliwości odbierania w pojeździe tygodniowych odpoczynków. Obecne brzmienie jest efektem kompromisu i opiera się na założeniu, że o ile powinno się dopuścić możliwość spędzania skróconych tygodniowych odpoczynków w kabinie, to odbieranie regularnych tygodniowych odpoczynków w pojeździe powinno być zakazane.Rzecznik stanął na stanowisku, że zarówno treść spornych przepisów, jak i ich geneza, jednoznacznie wskazują, że nie obejmują one regularnych tygodniowych odpoczynków. Co za tym idzie, taka praktyka jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej.
Sam fakt sprzeczności z prawem nie powoduje jednak automatycznej możliwości nakładania kar przez państwa członkowskie. Rzecznik w swojej opinii podkreślił, że konieczny jest do tego odpowiedni przepis krajowy sankcjonujący odbiór regularnego tygodniowego odpoczynku w kabinie.
Wobec tego państwa członkowskie mają możliwość i swobodę w ustalaniu sankcji za odbieranie regularnych tygodniowych odpoczynków w pojeździe. Istnienie takiego przepisu jest zarazem niezbędne, aby móc nałożyć na kierowcę lub przedsiębiorcę karę za zachowanie tego typu.
Na koniec warto zaznaczyć, że opinia Generalnego Rzecznika nie jest wiążąca dla Trybunału, który może stanąć na odmiennym stanowisku. Niemniej, jak pokazuje praktyka, w znaczącej większości przypadków opinie Rzecznika pokrywają się z późniejszymi orzeczeniami Trybunału.

W ostatnich miesiącach pojawiały się informacje, z których wynika, że płaca minimalna w Holandii w sektorze transportu ma zastosowanie do przewozów kabotażowych oraz międzynarodowych. Podstawą tej zmiany w Holandii miałaby być nowa ustawa wprowadzona przez parlament niderlandzki, zwana w skrócie WAGW EU. Ustawa ta zastąpiła wcześniej obowiązującą ustawę, która ogólnie rzecz ujmując, regulowała zakres stosowania niderlandzkich przepisów prawa pracy w stosunku do zagranicznych pracowników, którzy tymczasowo wykonują pracę na terytorium Niderlandów. Sęk w tym, że nowe przepisy nie wprowadzają żadnego novum odnośnie do podmiotowego lub przedmiotowego zakresu stosowania zagranicznego „delegowania”. Dlatego też można przyjąć tezę, że w stosunku do przewozu międzynarodowego w Holandii nic się nie zmieniło od czasu wprowadzenia przepisów WAGW EU.

O tym, że w przypadku przewozu międzynarodowego brak jest automatyzmu stosowania dyrektywy delegacyjnej, potwierdził również niedawno niderlandzki trybunał (odpowiednik naszego sądu apelacyjnego). Niderlandzki sąd w dniu 2 maja 2017 r. wydał orzeczenia w dwóch sprawach wytoczonych przez niderlandzki związek zawodowy FNV oraz kilku kierowców z Węgier przeciwko niderlandzkiemu przewoźnikowi oraz dwóm zagranicznym przewoźnikom, którzy są częścią grupy kapitałowej tego pierwszego. Trybunał w przedmiotowych sprawach stanął na stanowisko, że holenderskich warunków wynagrodzenia nie stosuje się w stosunku do zagranicznych kierowców zatrudnionych u zagranicznego pracodawcy, który na zlecenie niderlandzkiego przewoźnika wykonuje przewóz międzynarodowy.
Trybunał stwierdził również, że w niniejszej sprawie nie stosuje się dyrektywy delegacyjnej, ani tzw. dyrektywy wdrożeniowej, z uwagi brak istnienia delegowania po stronie kierowców w rozumieniu dyrektywy. Trybunał wyjaśnił, że pomimo istnienia realizowanych przewozów na terenie Holandii, nie wykazano, aby pracownik przez ograniczony okres wykonywał swoją pracę na terytorium innego Państwa Członkowskiego, niż państwa w którym zwyczajowo pracuje (art. 2 ust. 1 dyrektywy delegacyjnej).

When you have registered your company in Poland, it is active no matter if you really do any activity or not. You are obliged to regularly submit financial and tax reports to the relevant authorities. This may be confusing especially for those who in their country have the solution of a so called "sleeping company" (i.e. the Netherlands, Belgium). If you give up business, but meanwhile you raised a company, you will have to dissolve it in a formal matter. Leaving the company like this will  practically be considered  by the authorities as active, even though many years may have passed. Neglecting this may cause that even after 10 years the prosecutor will call you to his office...

Firmy transportowe i ich kierowcy zobowiązani są do zabezpieczenia pojazdów wjeżdżających do Wielkiej Brytanii w sposób uniemożliwiający wejście osobom nieuprawnionym. W przypadku wykrycia przez brytyjskie służby graniczne nieuprawnionej osoby w lub na pojeździe przekraczającym granicę Wielkiej Brytanii, może zostać nałożona kara pieniężna w wysokości do 2.000 funtów za każdego wykrytego nielegalnego imigranta. Objęcie systemem akredytacji pozwoli uniknąć kary nawet wówczas, gdy przez brytyjskie służby graniczne w pojeździe wykryją nielegalnego imigranta.

Transport companies and their drivers are required to protect their vehicles which enter the UK in a way preventing the entry of unauthorized persons – clandestine entrants. In case of detection by the UK Border Force of unauthorized persons in or on the vehicle crossing the border of the United Kingdom, you may be fined up to 2,000 pounds for each detected clandestine entrant. Joining the accreditation scheme will help you avoid any penalty even when the UK Border Force detects a clandestine entrant in the vehicle.

Skala zjawiska
W przeszłości działania imigrantów miały charakter dyskretny; osoby próbujące nielegalnie przedostać się do Wielkiej Brytanii w sposób niezauważalny próbowały dostać się do pojazdu. Obecnie zjawisko to ma charakter obcesowy – grupy imigrantów obozujących, w szczególności w okolicach Calais, bez zahamowani niszczą zabezpieczenia ciężarówek i wchodzą do naczep.

Zgodnie ze statystkami ogłoszonymi pod koniec ubiegłego roku w okresie od kwietnia do lipca 2014 r. miało miejsce 11.920 nielegalnych prób przedostania się do Wielkiej Brytanii. Prawie 3.000 nielegalnych prób przedostania się do Wielkiej Brytanii dokonuje się każdego miesiąca, a liczba ta nie bierze pod uwagę tych osób, którym udało się z powodzeniem przedostać przez granicę bez ich wykrycia.

Liczby wskazują, że od początku 2015 r. do czerwca 2015 r. zatrzymano 18.170 imigrantów w Calais lub okolicach, a więc ponad dwa razy więcej niż miało to miejsce w całym 2014 r. i czterokrotność tego w stosunku do 2013 r.

Wysokie kary
Zgodnie z brytyjską ustawą o emigracji i azylu z 1999 r. ("Ustawa") operatorzy, którzy nie posiadają "skutecznego systemu" zapobiegania przewozowi osób nielegalnie wjeżdżających do Wielkiej Brytanii lub nie postępują w sposób zgodny z systemem, UK Border Force (brytyjska straż graniczna) może nałożyć karę pieniężną w wysokości do 2000 funtów za każdego wykrytego nielegalnego imigranta na kierowcę, pracodawcę kierowcy lub właściciela/najemcę pojazdu. Kary te w niektórych przypadkach dochodziły nawet do 20 tysięcy funtów!

Zgodnie z art. 32 ust. 4 Ustawy w przypadku nałożenia kary pieniężnej na kierowcę pojazdu, który jest pracownikiem właściciela lub najemcy pojazdu, kierowca oraz pracodawca będą ponosić solidarną odpowiedzialność w związku z nałożoną karą (niezależnie od tego, czy oddzielną karę nałożono na pracodawcę kierowcy).

Gdy przewoźnik zdecyduje nie zapłacić kary powinien być świadomy tego, że wówczas jego pojazd może zostać zatrzymany (a w konsekwencji sprzedany) w celu zabezpieczenia środków niezbędnych do pokrycia kary. Może to spowodować ogromne zakłócenia dla działalności, szczególnie wtedy, gdy pojazd jest załadowany.

Środki zapobiegawcze
W celu zminimalizowania ryzyka narażenia się na kary pieniężne, operatorzy pojazdów powinni podjąć aktywne działania i wdrożyć skuteczne systemy zapobiegające ukrywaniu się nielegalnych imigrantów w ich pojazdach.

Operatorzy powinni:

• Wdrożyć jasny system zapobiegania ukrywania się nieuprawnionych osób w lub na ich pojazdach;
  
  
• Stworzyć zasady zapobiegania przewozowi osób nielegalnie wjeżdżających do Wlk. Brytanii, w tym sporządzić jasne pisemne instrukcje;
  
  
• Wydać kierowcom podręczniki, załączając zasady oraz wytyczne brytyjskiej straży granicznej;
  
  
• Udostępnić kierowcom narzędzia zabezpieczające pojazd, ładunek i przestrzeń ładunkową;
  
  
• prowadzić regularne szkolenia dla wszystkich kierowców odnośnie do systemu zapobiegania przewozowi osób nielegalnie wjeżdżających do Wlk. Brytanii i wdrożenia systemu zabezpieczeń;
  
  
• Nadzorować wykonanie systemu przez kierowców. Zaniedbania powinny skutkować działaniami dyscyplinarnymi;
  
  
• Udostępnić wszystkim kierowcom listy sprawdzającej w celu rejestrowania dokonanych czynności kontrolnych.
  
  

System akredytacji
Firmom transportowym zaleca się przystąpienie do bezpłatnego systemu akredytacji prowadzonego przez brytyjskie służby graniczne. Program jest dostępny dla wszystkich firm transportowych, którzy wykonują przewozy między Europą kontynentalną a Wielką Brytanią, niezależnie od wielkości lub kraju pochodzenia. Aby się zakwalifikować, firma transportowa musi wykazać, że posiada skuteczny system zapobiegający ukrywaniu się nielegalnych imigrantów w ich pojazdach. Należy również wykazać, że firma podejmuje wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia, że system działa prawidłowo.

Firma transportowa objęta programem akredytacji, która postępuje zgodnie z programem, w przypadku wykrycia w pojeździe nielegalnego imigranta nie zostanie obciążona karą pieniężną.

W celu uzyskania dodatkowych informacji i porad na temat prewencyjnych kroków mających na celu ochronę Państwa firmę transportową, prosimy o kontakt e-mail: info@vallenduuk.pl lub telefonicznie: +48 22 828 02 35.